Thursday, September 27, 2012

एक संवाद: गणपतीबरोबर !!

दरवर्षीप्रमाणे तुझे गणेशचतुर्थीला वाजतगाजत आगमन झाले. आमचा प्रचंड उत्साह ढोलताशांच्या रुपात प्रकट होतच होता. तुझे सुपाएवढे कान कितीही मोठा आवाज सहन करू शकतात - नव्हे, मोठा आवाज नसेल तर तो तुझ्यापर्यंत पोचणारच नाही - असे वाटल्यामुळे तर आम्हाला अधिकच चेव चढला होता. आजारी, वयोवृद्ध माणसे, तान्ही बाळे यांना त्याचा थोडा त्रास झाला असेल म्हणा, पण आमच्या तुझ्यावरील अगाध श्रद्धेपुढे या गोष्टी अगदी क्षुल्लक आहेत. समाजात असेही घटक आम्हाला सामावून घ्यावे लागतात त्याबद्दल आम्हाला माफ कर.
तुझ्या स्वागताची किती जय्यत तयारी करतो आम्ही ! मंडप, वाजंत्री, लाउडस्पीकर, देखावे.. एक न दोन हजार प्रकार. आता या सगळ्यासाठी कमी का पैसा लागतो? म्हणून आम्ही वर्गणी मागायला गेलो, तर काही समाजकंटक आम्हालाच उलटा उपदेश करायला गेले. आता, त्यांना कसे हाताळायचे हे माहित आहे आम्हाला, पण तरीही, लोक देवाच्या दारीही  पैसे देताना इतकी कटकट का बरे करतात? त्यांना माफ कर देवा !!
तुला माहित आहे? आमच्यातले काही वेडे असेही आहेत कि गणपती येणार, म्हटल्यावर त्यांना कसलेच भान राहत नाही. रात्रंदिवस जागून सजावट काय करतात, देखावे काय उभारतात- थोडक्यात निरपेक्ष सेवेचा आव आणतात !! आता तू सांग, लोक तुला बघायला येणार कि बाकीच्या गोष्टी? आणि सर्वात महत्वाचे काम तर दहा दिवस जागरण करण्याचे आहे, जे आम्ही करतो. मग तूच सांग, कोण तुझे खरे भक्त? आता, रात्रभर जागायचे म्हणजे थोडा विरंगुळा पाहिजेच नाही का? आणि शहरात तर जागाच इतकी कमी आहे कि मग नाईलाजाने आम्हाला पत्ते तुझ्यासामोरच खेळावे लागतात. पण आमचे जे कार्यकर्ते तुझ्यासमोर साधे जागरणही करू शकत नाहीत त्यांना माफी असावी देवा !!
या दिवसांमध्ये आम्ही इतर कामांबरोबरच सामाजिक एकोपा जपण्याचाही खूप प्रयत्न करतो. आमच्या मंडपातील लाउड स्पीकर्सवर "मुन्नी  बदनाम हुई", "शीला की जवानी", " "छम्मकछल्लो ", आणि "वाजले कि बारा" गुण्यागोविंदाने  नांदत असतात. काहीना ते ही  बघवत आणि ऐकवत नाही. अर्थात  काळजी नसावी देवा ! आम्ही तुला वचन देतो, की अशा लोकांना आम्ही कधीच भाव दिला नाही आणि यापुढेही देणार नाही.
तुझ्या भक्तांच्याही किती रे तऱ्हा !! काही सच्चे भक्त तुला मनापासून सोन्याने मढवून टाकतात. काही नुसता तोंडदेखला नमस्कार करतात तर काही तो ही करत नाहीत. तुला सांगतो देवा, सोन्याचांदीमुळेच तर तुझे रूप खुलते. अशावेळी तुझ्यासमोरील दानपेटीत एक बंदा रुपयाही न टाकता, वर तू त्यांना प्रसन्न झाले पाहिजेस, अशी निरर्थक अपेक्षा ठेवणाऱ्या खुळ्या भक्तांची अगदी कीव येते बघ आम्हाला !! एका हाताने द्यावे व दुसऱ्या  हाताने घ्यावे, हा साधा व्यवहार कळत नाही त्यांना? खरच कमाल आहे !!
सर्वात मजा येते ती तुझ्या विसर्जनानंतर !! आधीच काही नास्तिक कंठशोष करत असतात- तुझी उंची किती असावी यावरून !! आता तू मला सांग, देव खुजा दिसून चालेल काय? आणि तू किती उंच आहेस त्यावरच आमची भक्ती मोजली जाते न? मग? हा, आता मूर्ती खूप उंच म्हटल्यावर विसर्जनानंतर होणारी तिची विटंबना ओघाने आलीच. पण एकदा तुझ्यातले देवपण विसर्जित केले, कि मग तू काय, आणि साधी माती काय ! काय फरक आहे? ते पर्यावरणवादी उगाचच काहीतरी पराचा कावळा करतात झाले...!!
पण गणराया, तू घाबरू नकोस. केविलवाणा तर मुळीच होऊ नकोस. आम्ही आश्वासन देतो तुला, जोपर्यंत आमच्या जीवात जीव आहे तोपर्यंत आम्ही तुझ्या भक्तीचा बाजार असाच भरवत राहू...!! तुला सोन्याचांदीने असाच मढवत राहू..!! समाजातील माणुसकीचा बळी देवून तुझा गाभारा नेहेमीच भरत  राहू... !! Promise !!!





Wednesday, September 5, 2012

एक पत्र - आमच्या शिक्षकाला ...


 चि. अरिन,
सर्वप्रथम शिक्षकदिनाच्या अनेक शुभेच्छा !
तुला आमचा आद्य गुरु मानण्याचे कारण म्हणजे, रूढार्थाने आम्ही दोघे कितीही शिकलो असलो तरी आयुष्य जगताना लागणारी मुळाक्षरे ही तू आल्यानंतरच गिरवायला सुरवात केली रे आम्ही !!

प्रसंग पहिला - तुझा जन्मदिवस, अर्थात  १४ एप्रिल. भर उन्हाळ्याचे दिवस असल्याने हॉस्पिटल मधील चकाचक AC रूम घेतली असूनही त्यादिवशी नेमके लाईट गेलेले आणि भरीस भर म्हणून संपूर्ण हॉस्पिटलचा जनरेटर बिघडलेला! मी अतिशय अस्वस्थ होते. आणि जन्मल्याबरोबर बाळाला छान दुपट्यात गुंडाळायचे सोडून, तुझ्या दोन्ही आज्या तुला संपूर्ण उघडा करून हातावर घेऊन फिरवत होत्या, अगदी दिवसभर!! अशा हतबल वातावरणात अगदी शांत राहायचे सामर्थ्य कसे रे आले तुझ्याकडे ?

प्रसंग दुसरा - पाच महिन्याची maternity leave संपल्यामुळे तुला पाळणाघरात ठेवायला सुरुवात केली ते दिवस. बऱ्याच वेळा तर तू झोपेत असायचास. मग तू, तुझी bag, माझी पर्स अशी सगळी वरात रिक्षात बसायची. ते क्षण संपूच नये असे वाटत असतानाच पाळणाघर यायचे आणि मग मनात नसतानाही तुला शिल्पा टीचरकडे सोपवावे लागायचे. तिथे सर्व टीचर व मावश्या खूप खूप चांगल्या होत्या व त्यांनी तुला खूप जपले, तरीही माझ्या मनातील अपराधीपणाची भावना अजूनही तशीच आहे. पण तू ? डोळ्यात पाण्याचा थेंबही न आणता आनंदी चेहेऱ्याने परिस्थितीचा स्वीकार करण्याचा समंजसपणा  कुठे शिकलास तू राजा?

प्रसंग तिसरा - डॉक्टरांनी चुकीचे antibiotics दिल्यामुळे पुढचे तीन दिवस तुला हॉस्पिटलमध्ये राहावे लागले. त्यात भरीस भर म्हणून सलाईन नीट  लागले नाही, व तुझा गोजिरवाणा हात सुजला होता. आम्ही दोघे डोळ्यातले पाणी मोठ्या कष्टाने थोपवत होतो. अशा वेळी, हात दुखत असतानाही खूप खेळकर होतास तू. कसे जमवलेस रे बाळा हे?

प्रसंग चौथा- तू थोडासा मोठा झालेला. मस्त बोलायला शिकलेला. आणि आम्ही दोघे - अतिरिक्त वाढलेला मेंदू व शब्दसंपत्ती यांचा उपयोग एकमेकांशी भांडायला करणारे - जगातील असंख्य नवरा-बायको प्रमाणेच !! असेच एकदा आमची तात्विक चर्चा रंगात आली होती. आवाज चढत चालले होते. तू त्याच टेबलावर बसला आहेस, याची जराही दाखल नं  घेता. आणि अचानक तू म्हणालास, "आई बाबा, काळजी करू नका" .... आमचे शब्द घशातच अडकले. आपले बाळ इतके मोठे कधी झाले?..... खर सांगते अरिन,  त्या दिवसानंतर तुझ्या मांडीवर डोके ठेऊन तुझ्याकडून बोबड्या स्वरातील अंगाईगीते ऐकताना खूप आधार वाटतो रे !!

प्रसंग पाचवा -  तुझे बाबा तीन महिन्यासाठी १२००० मैल दूर गेलेले. मी मारे सगळ्यांना सांगितले कि राहू आम्ही दोघेच, पण ते तितके सोपे नसते हे जाणवत होते. अशातच एक दिवस दुनियेचा वैताग डोक्यात घेऊन आलेली मी, काहीतरी छोटेसे कारण होऊन तुला ओरड ओरड ओरडले. पण ते जाणवेपर्यंत उशीर झाला होता. तुला time-out दिल्यानंतर हताश झालेली मी सुन्नपणे सोफ्यावर जाऊन बसले- डोळे मिटून, कितीतरी वेळ - काही वेळाने तू जवळ आलास, आणि प्रेमाने म्हणालास - "आई, तू sad नको होऊस. i m sorry. मी नाही वागणार असे पुन्हा ".... माझा कंठ दाटून आला. सोनू, स्वतःच्या छोटुश्या चुकीबद्दल लगेच माफी मागण्याची शिकवण कोणी रे दिली तुला? मोठी माणसे नाही करत असे - इतक्या सहज...

असे किती प्रसंग तुझ्याबरोबरचे ... आमच्या डोळ्यात नवीन शिकवणीचे अंजन घालणारे ...!! 
खरच, राजा, तुझे असणे, म्हणजेच आमचे हसणे ! We remain indebted forever ....!!!

फक्त तुझेच, 
आई-बाबा









Monday, September 3, 2012

मेरे maggi की कहानी

गेले तीन आठवडे तसे धावपळीतच गेले. Deadlines, deliverables,  release... हुश्श ! आणि वीकांताना होणारा प्रवास. अगदी दमणूक झाल्यासारखी वाटत होती. शेवटी आज थोडे तापाचे निमित्त होऊन घरी बसावे लागले. ते ही बरेच वाटले, एकाअर्थी, कारण सक्तीची विश्रांती तरी मिळाली. पण अशा वेळी एकच गोष्ट त्रासदायक असते - स्वतः बनवून खाणे ! तोंडाची चव गेलेली असते. काहीतरी पटकन करायचे असते, आणि ते थोडेसे चमचमीत, आणि पोटभरीचे पण असावे लागते.  अशा वेळी maggi noodles घरात असणे हे अगदी मोठे वरदान आहे, असे वाटते.  मग काय, करू या तयारी ? बस्स  दो मिनिट  मे?

साहित्य - maggi noodles चे एक पाकीट,  १ चीज क्यूब, थोडासा टोमाटो  सॉस (ऐच्छिक)
कृती -
  1. प्रथम एका पातेल्यात दीड कप पाणी उकळत ठेवावे.
  2. पाणी उकळत असतानाच त्यात चीजचा क्यूब किसून टाकावा.
  3. चीज नीट  मिक्स झाले कि त्यात एक चमचा टोमाटो सॉस  टाकावा (हवा असल्यास).
  4. सर्वात शेवटी नेहेमीप्रमाणे मसाला, व नुडल्स मिक्स कराव्यात.
  5. मग ... टीव्ही चालू करावा, हवा तो सिनेमा लावावा, आणि गरमागरम नुडल्स सोबतीला घेऊन बसावे ...!!  आहे की नाही जीवाची चैन ...!!!



पुण्यनगरीतील वाहतूकव्यवस्था आणि वाहनांवरील साहित्यसंपदा: एक अभ्यासपूर्ण विवेचन !!

नमस्कार, सुमारे दशकभर पुण्यात राहिल्यावर या नगरीच्या विद्वत्तेचा आम्हाला स्पर्श झाला नसता तरच नवल. त्यामुळे झालेय काय, कोणत्याही गोष्टीची...